Reportages
Op 7 oktober 2017 was het vijf jaar geleden dat Ivo Michiels overleed. Lars Bernaerts en Sigrid Bouset vroegen aan acht auteurs en aan zijn echtgenote om hun geliefde auteur sprekend in leven te houden.
Op zondag 8 oktober om 11 u. werd dit huldenummer van DW B ...
LEAR
De volgende samenvatting wordt samen met het programma uitgedeeld aan het publiek.
EEN GEDEELTELIJKE EN REDELIJK NAUWKEURIGE SAMENVATTING VAN SHAKESPEARES KING LEAR
King Lear was een oude man die jarenlang over Engeland heerste. Hij had drie volwassen dochters: Goneril, Regan en Cordelia. Op een dag besloot Lear om afstand te doen van zijn heerschappij en de verplichtingen die ermee gepaard gingen. Hij was van plan om zijn koninkrijk onder zijn dochters te verdelen, tot hij begon te vermoeden dat zijn jongste dochter Cordelia niet van hem hield. In een vlaag van woede onterfde hij haar en veroordeelde haar tot ballingschap. Op dat moment verbleven twee koningen, Frankrijk en Bourgondi??, aan het hof van Lear om naar Cordelia???s hand te dingen. Lear probeerde zijn dochter te vernederen door haar in ballingschap en zonder bruidsschat aan hen te presenteren. Frankrijk besloot om toch met haar te trouwen en nam haar mee naar Frankrijk. In haar afwezigheid verdeelden Regan en Goneril het land van hun vader tussen hen beiden. Het kwam al snel tot een conflict tussen hen en Lear en ze ontzegden hem de toegang tot zijn vroegere kastelen. Lear kwam vervolgens in een storm terecht en werd langzaam krankzinnig.
Lears naaste raadgever was een andere oude man, Gloucester genaamd. Gloucester had twee zonen, Edgar en Edmund (een bastaard). Gloucester probeerde de oude koning te helpen zonder dat Goneril en Regan het merkten, maar hij werd verraden door Edmund. Goneril en Regan namen Gloucester gevangen, maakten hem blind (Regan is degene die zijn ogen uitsteekt), en stuurden hem de storm in om hun vader te vergezellen.
Ongeveer op dit moment in het verhaal begint onze voorstelling. Geen van de andere gebeurtenissen in Shakespeares stuk zijn relevant voor wat u te zien zal krijgen.
Aantekening bij de keuze van de acteurs: GONERIL, REGAN en CORDELIA worden vertolkt
door zwarte actrices.
Vooraan bevindt zich een voortoneel met gotische bogen en sierlijke details in bas-reli??f:
rozetten, klaverbladen en een diamantvormig raamwerk in goud en koper met
scharlakenrode en hemelsblauwe accenten. Er hangt ook een rijkelijk geschakeerd
rood-gouden gordijn met een zware gouden zoom.
Terwijl het publiek binnenkomt, is er EEN ONHEILSPELLEND, PULSEREND GEROMMEL te
horen.
Het DOEK GAAT OP: in een troonzaal dansen GONERIL en REGAN een statige, ritmische,
elizabethaanse hofdans op consortmuziek (???Mistresse Nichols Almand??? van John Dowland).
Terwijl ze dansen, glimlachen ze gelukzalig.
De zijmuren van de troonzaal bestaan uit mahoniehouten panelen in de vorm van zuilen.
Tussen de zuilen bevinden zich dieper gelegen, met rood damast beklede panelen. Aan elke
zuil hangen grote, tweearmige muurkandelaars met gouden zonvormige spiegels erachter.
Boven de panelen bevinden zich diamantvormige vensters met doorzichtig rood en geel glas
in lood. Vooraan links en rechts op het toneel staan twee donkere houten banken met rode
bekleding. In het midden van het toneel bevinden zich rechts en links twee ingangen via
gotische galerijen.
Centraal achteraan op het toneel, op een groot podium met twee verdiepingen, staat een
enorme vergulde troon, met nauwkeurig uitgesneden gevleugelde leeuwen als armsteunen
en bekleed met dik rood fluweel. Aan weerszijden van de troon staan twee kleinere, maar
even barokke, rood-gouden stoelen. De vloer en het podium zijn bedekt met rode Perzische
tapijten.
De gewelfde achterwand wordt bedekt door een gotisch maaswerk met sierlijke medaillons
aan de kruisingen. Dit alles in verguld houtwerk tegen een rode achtergrond bedekt met
bladgouden zonnen. Het maaswerk achter de troon straalt als een pauw of een explosie.
GONERIL en REGAN dragen weelderige elizabethaanse jurken ??? GONERIL in koninklijk
paars, REGAN in smaragdgroen. De jurken zijn gemaakt van fluweel, satijn en metaalgrijze
jacquardweefsels met opstaande witte kanten kragen, open boezem en gouden zomen en
riempjes. De vrouwen dragen halssnoeren, oorbellen, ringen en armbanden, alsook
weelderige pruiken en met juwelen getooide haarversieringen.
EDGAR en EDMUND komen op en sluiten zich aan bij de dans. De patronen worden
ingewikkelder. Iedereen glimlacht en danst met veel plezier.
De mannen dragen elizabethaanse wambuizen en pofbroeken, gemaakt van kostbare zwarte
materialen en met metalen accenten in de stof en de zomen ???goud voor EDGAR en zilver voor
EDMUND. Ze dragen stijve plooikragen en kanten mouwomslagen, zware ambtsketens,
halskettingen, ringen en rijkelijk versierde mantels. Aan hun riemen hangen sierlijke
zwaarden in schedes. edgar draagt een valse snor en sik die hij later zal verwijderen.
Op het einde van de dans staan de vier dansers met hun lichamen naar buiten gericht in een
cirkel en maken ze hand in hand zijdelingse sprongetjes. Als de muziek stopt, breken ze de
cirkel en nemen ze hun posities in voor de volgende sc??ne. REGAN zit op de bank aan de
rechterkant van het toneel (jardin), GONERIL zit op de bank aan de linkerkant (cour), EDGAR
zit op het podium aan de linkerkant, EDMUND staat achteraan rechts.
BLACK-OUT MET BRANDENDE KAARSEN EN LUID, ONHEILSPELLEND GEROMMEL.
LICHTEN AAN. ZACHTE CONSORTMUZIEK (???Semper Dowland, Semper Dolens??? van John
Dowland).
GONERIL leest een boek, REGAN borduurt, EDGAR polijst zijn zwaard. EDMUND is diep
verzonken in getormenteerde gedachten.
Pauze.
EDMUND schreeuwt zijn kwelling uit. Iedereen negeert hem.
Pauze.
EDMUND schreeuwt luider en wordt nogmaals genegeerd.
EDGAR Edmund en ik hebben net van een heerlijke maaltijd genoten.
REGAN Wat hebben jullie gegeten?
EDGAR Zes verschillende soorten geroosterd vlees en gevogelte, nieuwe aardappelen, worst, uiensoep, en kruisbessentaart met verse room.
GONERIL Heerlijk.
EDGAR De soep was bedekt met een laag gegrilde kaas van meer dan een centimeter.
GONERIL Mijn God, Edgar. Hoe heb je ???
EDMUND Ik ben een slecht mens!
Pauze.
EDGAR Waarom?
EDMUND Ik geef alleen om mezelf.
REGAN Iedereen is ego??stisch.
EDMUND Ik heb mijn vader verraden. Hij loopt daarbuiten in de storm, met zijn uitgestoken ogen!
EDGAR Onze vader was een verrader!
Pauze.
EDMUND En bovendien begint iedereen er vet uit te zien.
EDGAR Hoe bedoel je?
EDMUND Iedereen ziet er vet uit. Regan ziet er vet uit, jij ziet er vet uit. Iedereen die m????r is dan een louter geraamte, zonder spieren of iets anders, ziet er meteen vet uit.
GONERIL Dat is echt slecht.
EDMUND Ik weet het!
REGAN Maar je bent geen slecht mens.
EDMUND Wie dan wel?
REGAN Folteraars die in een foltercentrum werken.
EDMUND Maar wat zou ik doen in hun plaats, ik ben niet ??? Ik wil winnen, in het plaatje passen ??? zou ik baby???s bij hun benen hebben genomen en ze tegen een boom te pletter hebben geslagen? Ik weet het niet! Als het foltercentrum overbevolkt is en je oversten bevelen je om mensen op een goedkopere manier af te maken ??? mensen slagen er altijd in om de vreselijkste dingen te rechtvaardigen.
EDGAR Wat is er toch mis met jou vandaag, Edmund?
EDMUND Niets.
Pauze.
Ik ben een klootzak!
EDGAR Maar je hebt het ruwe materiaal in je om iets groots te worden. Kon je maar je eigen waarde zien zoals ik die zie, begraven onder jouw overgewicht.
EDMUND Alles is klote!
REGAN De wereld wemelt van de dingen en je vecht ze gewoon van je af. Want wat kun je anders doen? Niets. Dus moet je ze aanvaarden.
EDMUND Maar de pijn.
EDGAR Ik moet zeggen dat ik geloof dat het ware antwoord in het boeddhisme ligt.
REGAN Het boeddhisme is fantastisch.
GONERIL Het boeddhisme staat me echt aan, en al die psychologie die eruit voortkomt, met al die invloed.
EDMUND Wat bedoel je precies met boeddhisme?
EDGAR Je weet wel, zoals met ??? je aanvaardt gewoon alles, weet je? Als er iets slechts gebeurt, dan aanvaard je dat gewoon.
REGAN Als een gedachte in je hoofd opkomt, dan noem je dat gewoon ???denken??? en dat helpt.
GONERIL En bovendien, wat je ook met het boeddhisme hebt ??? Ik weet niet, het staat me gewoon aan.
Pauze.
EDMUND Ik begin mijn haar te verliezen.
REGAN Verschrikkelijk.
GONERIL Hoe kunnen mensen het toch verdragen om kaal te zijn.
REGAN Ik weet het niet. Ik denk dat de meeste mensen denken dat ze er vrij goed uitzien. Ik denk dat ze anders niet zouden buitenkomen.
EDGAR Ik denk dat de meeste mensen lijden aan die lichaams- en gelaatsdismorfie, weet je, maar dan in de omgekeerde richting. Ze denken dat ze mooier zijn dan ze in werkelijkheid zijn.
REGAN Het menselijke lichaam is gewoon tragisch.
EDGAR Weet je, misschien zal de moderne technologie daar ooit een middel tegen vinden.
GONERIL Ja, oude mensen, hoe kunnen die nog maar verdragen om elkaar aan te raken?
EDGAR Ooit zal de moderne technologie vorderen tot op het punt waarop ze ons echt gaat helpen.
GONERIL Spelen jullie wel eens dat spelletje waarbij je ??? het heet ???Wie heeft er gewonnen??? en je kijkt naar koppels op straat en je vraagt jezelf af ???Wie heeft er gewonnen????
EDGAR Dat spelletje werkt alleen als je weet hoe de man zijn brood verdient.
REGAN Mensen zijn zulke ??? en mensen hebben zulke gemene persoonlijkheden.
EDGAR Ja, iemand die ??? O en weet je wat echt op mijn zenuwen werkt?
EDMUND Wat?
EDGAR Waarom kunnen vrouwen niet wat vrouwelijker zijn?
EDMUND Och, vertel mij wat!
EDGAR Weet je, ze lopen rond in slonzig ondergoed en ??? hoe kunnen ze dan verwachten dat iemand hen aantrekkelijk blijft vinden?
EDMUND Weet je waar ik van hou?
EDGAR Wat.
EDMUND Jarretellengordels.
EDGAR Dat is godverdomme het geilste wat er is. Maar vrouwen doen dat niet, weet je ??? waarom kunnen de vrouwen waar ik bij ben niet wat vrouwelijker zijn.
GONERIL Weet je wat ik vervelend vind?
REGAN Wat.
GONERIL Hoe vet dat mannen worden.
EDMUND Vrouwen worden ook vet!
REGAN Het lijkt wel een noodzaak voor jullie om een buikje te kweken.
GONERIL Alsof jullie zwanger zijn, weerzinwekkend.
REGAN Trouwens, beseffen jullie hoe zielig wij jullie carri??res vinden? We doen alsof we jullie bewonderen, maar eigenlijk hebben we meestal gewoon medelijden met jullie.
EDGAR Wel, mannen doen alsof ze toegewijd zijn omdat ze weten dat jullie dat verwachten, terwijl ze jullie eigenlijk niet zo geil vinden en de hele tijd geobsedeerd zijn door andere vrouwen.
EDMUND En we praten er ook nog eens over met onze vrienden.
BLACK-OUT en LUID GEROMMEL.
EDGAR en EDMUND gaan af.
Foto: ?? Blaine Davis
Lees meer in Shakespeare in America.